استاد طب های تخصصی

عفونت گوش یا التهاب گوش که به نام اوتیت (Otitis) شناخته می‌شود، یکی از بیماری‌های شایع گوش است.

عفونت گوش یکی از شایع‌ترین نوع عفونت‌ها است که به دو صورت عفونت گوش میانی و التهاب خارجی خود را نشان می‌دهد. عفونت گوش در میان کودکان به مراتب بیشتر از بزرگسالان است و شاید کامل نبودن سیستم ایمنی بدن، دلیل اصلی شایع بودن این عفونت در میان کودکان باشد.

شیوع
این عفونت در قرن 18 شیوع فراوانی داشت. اما امروزه با توجه به پیشرفت بهداشت و روش های درمانی تقریباً به صفر رسیده است. اما هنوز در کشور هایی مانند آنگولا وجود دارد که این مقدار در سطح جهانی اندک می باشد

علایم
معمولاً بیماری به واسطه وجود علایمی مانند فشار منفی در گوش میانی و مایع در گوش شناسایی می‌شود و علامت یا نشانه سیستماتیک دیگری مبنی بر عفونت وجود ندارد. کم شنوایی انتقالی در حد ملایم تا متوسط ایجاد می‌شود و اگر در مراحل ابتدایی، عفونت درمان نشود، می‌تواند به شکل مشکلی شدید و پیچیده بروز کند. علایم اختصاصی که عموماً مرتبط با عفونت‌های فعال هستند عبارتند از:

درد گوش
مالیدن یا کشیدن گوش
ترشح از گوش
کم شنوایی
اختلال تعادل
علایم سیستمیک اتیت میانی:

تب
بد خلقی
خواب بی‌قرار
تحریک پذیری
ناخوشی
وضعیت شنوایی
 

تشخیص
با استفاده از ابزارهایی مانند اوتوسکوپ پنوماتیک (زیگل)، تمپانومتری، گسیل‌های صوتی گوش/OAE و شنوایی سنجی مرسوم، می‌توان اتیت میانی را تشخیص داد. معمولاً، کم شنوایی شایعترین شکایت موجود در اتیت میانی است و غالباً با بر طرف شدن ترشح، به حالت هنجار بر می‌گردد.

چرا برخی کودکان مدام دچار گوش درد هستند؟
برخی عوامل کودک را مستعد گوش درد می‌کند، مثلا کودکان نارس یا کودکانی که با بطری تغذیه می‌شوند، یا به‌مدت طولانی در بخش مراقبت‌های ویژه نوزادان در تهویه مکانیکی بوده‌اند، کودکانی که در محیطی زندگی می‌کنند که مرتب با دود سیگار یا آلودگی هوا در ارتباط هستند یا مسائل بهداشتی در محیط زندگی‌شان رعایت نمی‌شود، بیشتر مستعد عفونت گوش و گوش درد هستند.

کودکانی هم که مشکلات تکاملی عصبی یا شکاف کام دارند، بیشتر به این عفونت‌ها دچار می‌شوند و دچار گوش درد می شوند.

 آیا وارد شدن آب به گوش کودک هم احتمال ابتلا به گوش درد را افزایش می‌دهد؟
نه، چون طول پرده‌گوش در کودکان حدود 2 تا 3 سانتی‌متر و محفظه‌ای بسته است که آب داخل آن باقی نمی‌ماند. دستکاری اضافی با این هدف که آب را از گوش کودک خارج کنیم، به‌خصوص در نوزادان فقط ایجاد مشکل می‌کند.

در صورتی که پرده گوش ملتهب یا پاره شده باشد، حمام کردن باعث درد گوش می‌شود. در این شرایط لازم است با مشورت پزشک حین حمام، داخل گوش کودک ژلاتین‌های مخصوصی که فضای گوش را پر می‌کند یا موم‌های روغنی گذاشت تا پرده گوش بهبود یابد.  

آیا نوزادم به عفونت گوش دچار شده است؟
ساده‌ترین راه برای کشف این‌که کودک‌تان به عفونت گوش یا هر بیماری دیگری مبتلا شده است یا خیر، تغییر در خلق و خوی اوست.

بچه ای که به درد گوش مبتلا شده  معمولا بی‌قرار است، خواب نا‌آرامی دارد، گوشش را می‌کشد و مدام دست به گوش دارد.

در عفونت گوش خارجی، گوش قرمز و ملتهب است و ترشح دارد.

گوش درد و عفونت گوش در نوزادان با بی‌قراری، تب و اسهال یا شیر نخوردن همراه است.

خود درمانی با آنتی‌بیوتیک‌ها
عفونت‌ خفیف گوش معمولا خود به خود خوب می‌شود، پس تعجب نکنید اگر پزشک معالجتان دارویی را برایتان تجویز نکرد. استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها نیز تاثیر چندانی در بهبودی این عفونت ندارند، زیرا باکتری‌ها به سرعت راه مبارزه با داروهای رایج را فرامی‌گیرند. همچنین ممکن است علت عفونت ایجاد شده ویروس باشد، در حالیکه آنتی‌بیوتیک‌ها فقط تاثیر دارویی بر باکتری‌ها دارند. بهترین گزینه مراجعه به پزشک متخصص است. پس سرخود به مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها روی نیاورید.

درمان های خانگی عفونت گوش

سیر 

سیر، برای ویژگی ضد میکروبی و ضد دردش شناخته می شود. چند قطره روغن تازه سیر یا آب سیر را در گوش آلوده خود بریزید این کار، باعث بهبود سریع می شود.این پروسه باید سه بار در روز انجام شود. همچنین، می توانید 2-3 قاشق سیر را در آب بگذارید و به مدت پنج دقیقه بجوشانید ؛ بعد از خرد کردن سیرها، کمی نمک اضافه کنید.

یک پارچه تمیز را در این محلول قرار دهید و سپس آن را روی گوش آلوده خود قرار دهید به غیر از ساخت این مخلوط ها، می توانید 2-3 عدد سیر خام را برای تسهیل فرایند بهبود بخورید.

آب برگ انبه 

عصاره برگ انبه، برای درمان عفونت گوش مؤثر است ، دو یا سه عدد برگ انبه را بردارید، آنها را رنده یا خرد کنید تا آبشان استخراج شوند. به کمک قطره چکان، 2 یا 3 قطره از این عصاره را در گوش آلوده خود بچکانید ، اجازه دهید برای چند دقیقه بماند و بعد از مدتی، احساس بهبود درد گوش خود را احساس می کنید. اگر این روش را سه بار در روز انجام دهید، عفونت گوش مطمئنا بهبود خواهد یافت.

 پیاز 

پیاز، نه تنها ماده اصلی برای پخت و پز است، بلکه برای درمان های دارویی نیز استفاده می شود ، پیاز برای عفونت گوش بسیار مفید است. یک پیاز کوچک را بشویید و آن را ریز ریز کنید ، پیاز خرد شده را برای 1-2 دقیقه در مایکروفر قرار دهید. سپس اجازه دهید تا خنک شود و سپس عصاره آن را بگیرید ؛ دو تا سه قطره آب پیاز را در گوش آلوده خود بریزید و آنرا چند دقیقه نگه دارید. بعد از مدتی سر خود را بچرخانید و آب را از گوش بیرون بریزید.

همچنین می توانید پیاز را به مدت 30 دقیقه بپزید ، بعد از پخت، آن را به دو تکه تقسیم کنید ؛ یک تکه پیاز را در یک پارچه پنبه ای و نخی قرار دهید و آن را حداقل به مدت پنج دقیقه روی گوش چرکی خود قرار دهید. در صورت لزوم، این کار را پس از ده دقیقه تکرار کنید.

نمک

نمک، بهترین درمان خانگی محسوب می شود ،یک فنجان نمک حداقل 5-6 دقیقه در مایکروفر قرار دهید. پس از آن، نمک داغ را در جوراب بریزید.انتهای باز جوراب را با استفاده از یک کش لاستیکی گره بزنید. دراز بکشید و جوراب را زیر گوش چرکی خود به مدت ده دقیقه قرار دهید ، گرمای جوراب ،در تخلیه مایع از گوش کمک می کند. برای بهبود تورم و درد، این فرآیند باید چند بار در روز تکرار شود.

ریحان 

برگ های ریحان نیز یکی از داروهای مورد استفاده برای از بین بردن عفونت های گوش و آسیب های شنوایی است. 4-5 عدد برگ ریحان را بردارید و آنها را له کنید تا عصاره را بگیرید. عصاره را در اطراف منطقه چرکی اعمال کنید این مایع نباید به کانال گوش وارد شود.

جدا از این، مخلوط عصاره ریحان و روغن نارگیل نیز می تواند برای بهبود عفونت گوش استفاده شوند ، یک تکه پنبه بردارید و آن را در مخلوط فرو ببرید ؛ سپس به آرامی، روی قسمت داخلی، لبه بیرونی و پشت گوش بمالید ، این روند باید دو بار در روز انجام شود.

 سرکه سیب

سرکه سیب، بهترین راه حل برای از بین بردن قارچ گوش است. یک محلول از سرکه سیب و آب، با نسبت های مساوی تهیه کنید. همچنین می توانید از الکل به جای آب استفاده کنید ، یک تکه پنبه بردارید و آن را در محلول قرار دهید ؛ پنبه خیس شده را به مدت 5 دقیقه بر روی گوش خود قرار دهید حالا، پنبه را بردارید و به طرف مقابل دراز بکشید ،تا محلول را از گوش خارج شود می توانید برای خشک کردن گوش خود، از سشوار هم استفاده کنید. سرکه سفید نیز می تواند، به جای سرکه سیب استفاده شود.

شیر مادر 

نوزادان شیرخوار ،خیلی کمتر به نسبت یک کودک معمولی یا بالغ به عفونت مبتلا می شوند ، شیر مادر بهترین درمان برای درمان هر نوع عفونت گوش محسوب می شود. همچنین برای درمان عفونت های چشم، بریدگی های جزئی، زخم و یا سوختگی استفاده می شود.

آنتی بادی های طبیعی موجود در شیر مادر ،باعث کاهش تورم و درد می شود. با کمک از قطره چکان، 2-3 قطره شیر مادر را در گوش چرکی بریزید اگر این روند هر دو ساعت یکبار تکرار شود، عفونت گوش مطمئنا درمان خواهد شد.

همچنین بخوانید:

مهم ترین خواص عنبر نسارا در طب سنتی

عفونت ادراری در آقایان

با شستن دست از این بیماری‌ها پیشگیری کنید

 روغن زیتون

همانطور که می دانیم، عفونت گوش عمدتا ناشی از رسوب مخاط در گوش است، که منجر به رشد باکتری ها و قارچ ها می شود ، اینها گوش را مسدود می کند. روغن زیتون یکی از بهترین راه حل های این مشکل می باشد. کمی روغن زیتون را گرم کنید.

پس از گرم شدن، چند قطره روغن گرم را به گوش آلوده خود بچکانید. روغن زیتون به نرم کردن مخاط و موم ها کمک می کند.موم را می توان با استفاده از گوش پاک کن جمع کرد و بیرون کشید ؛ گوش پاکن را زیاد در گوش فرو نبرید، در غیر این صورت، ممکن است به پرده گوش آسیب برسانید. روغن خردل هم، می تواند برای درمان عفونت گوش استفاده شود.

عوارض عفونت گوش
عفونت گوش بصورت حاد و دوره‌ای، می‌تواند به پرده گوش آسیب برساند و مشکلات شنوایی، گفتاری و مننژیت را به‌ همراه داشته باشد. پس نباید مراجعه به پزشک، مصرف به موقع داروهای تجویزشده توسط او و انجام تست شنوایی را فراموش کرد.

‌راههای پیشگیری

مهمترین علت عفونت گوش میانی، سرماخوردگی است. از این رو بهترین راه، پیشگیری از سرماخوردگی است. واکسیناسیون، دوری از استشمام دود سیگار و در کودکان تغذیه با شیر مادر و مرتب شستن دست‌ها از دیگر موارد موثر در پیشگیری از انواع عفونت‌ها است.

منبع: doctorhi